Του Γιώργου Μαθιουδάκη.
Όλες οι μορφές τοπικής αυτοδιοίκησης και ιδιαίτερα οι Δήμοι, ως το πιο κοντινό στον πολίτη επίπεδο διακυβέρνησης, δύνανται υπό ιδανικές συνθήκες να αντιμετωπίσουν και να ανταποκριθούν με πιο άμεσο και αποτελεσματικό τρόπο στις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις των καιρών. Συνεπώς, έχουν τη δυνατότητα να συνεισφέρουν στην επίτευξη πολιτικών στόχων και να αναλάβουν σημαντικό ρόλο στη βιώσιμη ανάπτυξη των κοινωνιών μας, αν σταματήσουν να αντιλαμβάνονται την πόλη με τον παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή στα διοικητικά της όρια.
Ενδεικτικά, ο αυξανόμενος αριθμός των πρωτοβουλιών της τοπικής αυτοδιοίκησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο φανερώνει το επίπεδο της αναγνώρισης του ρόλου που μπορούν να διαδραματίσουν οι πόλεις και το σύνολο των αστικών και ημιαστικών περιοχών. Μάλιστα, παρά το γεγονός ότι υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες πολλές πόλεις αντιμετωπίζουν οικονομικά εμπόδια και περιορισμούς, ορισμένες εξ αυτών συνεχίζουν να παρέχουν ένα εύρος υπηρεσιών στους κατοίκους και τις επιχειρήσεις τους. Η παραπάνω ιδιαιτερότητα που εντάθηκε με αφορμή την οικονομική κρίση, έρχεται πλέον σε ευθεία αντίθεση με μια ελλιπέστατη αλλά και συγκεντρωτική κρατική δομή που ζητάει όλο και περισσότερα και παρέχει όλο και λιγότερα. Μια δομή που επιμένει να διατηρεί ακέραιες όλες τις εξουσίες της, ελλείψει από την άλλη βέβαια μιας δυναμικής και προοδευτικής τοπικής αυτοδιοίκησης στον τόπο μας, αλλά και όχι μόνο.
Το παραπάνω γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο, καθώς σύμφωνα με μια μελέτη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Δήμων και Περιφερειών, παρ’ όλο που οι κεντρικές κυβερνήσεις έχουν τη νομική υποχρέωση να συνεργάζονται στενά με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, μόνο 4 από τις 18 χώρες που μελετήθηκαν τήρησαν την παραπάνω υποχρέωση. Με αφορμή, μάλιστα, την ταυτόχρονη διεξαγωγή δημοτικών και περιφερειακών εκλογών και Ευρωεκλογών, θα πρέπει να τεθεί στο επίκεντρο η εφαρμογή της εταιρικής σχέσης και του κώδικα δεοντολογίας, βάσει των ευρωπαϊκών συνθηκών στον τομέα της χρηματοδότησης μέσω των ευρωπαϊκών ταμείων και όχι μόνο.
Αναφορικά με τον τομέα της χρηματοδότησης, για την περίοδο 2014-2020 η Πολιτική Συνοχής προβλέπει την επένδυση 351,8 δισεκατομμυρίων στους δήμους, τις πόλεις και τις περιφέρειες. Και η διαμόρφωση αυτής της πολιτικής πρέπει αναπτυχθεί από και για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και τους εκπροσώπους τους. Συνεπώς, δεδομένης της κατάστασης, παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον το ζήτημα της συνεργασίας μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης, εθνικών κυβερνήσεων και τοπικών και περιφερειακών αρχών για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας στη διαχείριση των κεφαλαίων. Η συνεργασία αυτή, πρέπει να διασφαλίζεται σε κάθε βήμα της διαδικασίας, τόσο κατά τη σύνταξη των νομοθετικών κειμένων όσο και κυρίως κατά τον καθορισμό επενδυτικών προτεραιοτήτων για τα ευρωπαϊκά κεφάλαια της Πολιτικής Συνοχής.
Ωστόσο, παρά τα διάφορα ζητήματα που έχουν τεθεί με αφορμή τις επερχόμενες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, διαφαίνεται μεγάλο κενό αναφορικά με την χρηματοδότηση των αυτοδιοικητικών αρχών από ευρωπαϊκά προγράμματα. Συγκεκριμένα, η δυνατότητα των ευρωπαϊκών προγραμμάτων να παρέχουν ισχυρά κίνητρα στις τοπικές οικονομίες, ιδιαίτερα σε μια περίοδο ισχνών χρηματοδοτικών ευκαριών από τον ιδιωτικό τομέα και αδυναμίας εξεύρεσης πόρων από τον εθνικό προϋπολογισμό, έχει αγνοηθεί από τους αρμόδιους ελλείψει ενδιαφέροντος και οράματος πέρα και έξω από τα εθνικά πλαίσια και τις παραδοσιακές λειτουργίες.
Ωστόσο κρίνοντας από την ευρωπαϊκή εμπειρία και τα παραδείγματα πόλεων, οι οποίες δεν βρίσκονται μακριά από τα οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα του τόπου μας, η αξιοποίηση αυτών των δυνατοτήτων μπορεί να συμβάλει καθοριστικά σε πολλούς τομείς. Το παράδειγμα της ισπανικής πόλης Χιχόν, με την δημοτική πρωτοβουλία «Πλατφόρμες για την επιχειρηματική ανάπτυξη» που ανέλαβε το 2009 μπορεί να αποτελέσει ένα αξιόλογο σημείο αναφοράς. Εν ολίγοις, μέσω αυτής της πρωτοβουλίας, τουλάχιστον δύο μικρομεσαίες επιχειρήσεις συνεργάζονται με μια μεγαλύτερη, ισχυρή εταιρία στην ανάλογη αγορά, που αναλαμβάνει τον ρόλο του «οδηγού». Αυτό επιτρέπει στους συμμετέχοντες να απορροφήσουν τεχνογνωσία, δίνοντάς τους παράλληλα τη δυνατότητα να μπουν σε νέες αγορές και να φτάσουν σε καταναλωτές που διαφορετικά δεν θα ήταν σε θέση να έχουν πρόσβαση.
Τα παραπάνω, σε κοινωνικό επίπεδο συνεπάγονται τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε αναδυόμενες τοπικές επιχειρήσεις, καθώς και τη δημιουργία επιχειρηματικής κουλτούρας με έμφαση στην έρευνα και τις νέες τεχνολογίες. Με άλλα λόγια, δημιουργεί τις προϋποθέσεις παραμονής των νέων επιστημόνων στην τοπική τους κοινωνία. Και όλα αυτά είναι αποτέλεσμα ενός μόνο προγράμματος, για το οποίο δεν απαιτούνται χρήματα των φορολογούμενων… Μόνο όρεξη και διάθεση προσφοράς!
Σημείωση: Η ιδέα αυτού του άρθρου προήλθε σε μια από τις εξορμήσεις της παράταξης μας στην αγορά της Πόλης, όπου γνωστός βιοτέχνης μου εξέθεσε το μεγάλο πρόβλημα του μαρασμού της Βιομηχανικής περιοχής Ξάνθης και πως μπορεί ο Δήμος να παρέμβει σε αυτή για να επανεκκινήσει τη δραστηριότητα στη Βιομηχανική περιοχή.Άλλωστε και η Βιομηχανική περιοχή Ξάνθης ανήκει στον ιστό του Δήμου μας και δεν υπήρξε σχεδόν καμιά παρέμβαση ως τώρα από τη τωρινή ηγεσία του Δήμου(Στυλιανίδης,Δημαρχόπουλος και Μπένης),αλλά και αναποτελεσματικές παρεμβάσεις από την Αξιωματική Αντιπολίτευση(Πούλιος),παρόλο που και οι δυο παρατάξεις είχανε από πίσω τους πρώην υπουργούς για να μπορέσουν να παρέμβουν κεντρικά σε επίπεδο Αθήνας αλλά και Βρυξελλών……..
